Nakrętki są łącznikami w połączeniach śrubowych. Mają formę pierścienia z gwintem, naciętym na całej długości otworu. Gwint umożliwia wkręcenie nakrętki na śrubę i ich trwałe złączenie. Zapewnia to stabilne spojenie łączonych przedmiotów. Mocowane są na trzonie śruby, od strony jej wolnego końca. Nakrętki dobiera się zgodnie z ich przeznaczeniem (nakrętki do zgrzewania, nakrętki meblowe) oraz specyfiką budowy. Należy również zwrócić uwagę na normy, zgodnie z którymi zostały wyprodukowane oraz rodzaj materiału, użytego do produkcji. Występują nakrętki ze stali węglowej, nierdzewnej lub kwasoodpornej oraz z mosiądzu, miedzi, tytanu i aluminium.
Podstawowa klasyfikacja nakrętek
Podstawowym kryterium klasyfikacyjnym jest kształt nakrętek. Najpopularniejsze są nakrętki sześciokątne, wśród których wyróżniamy zwykłe, niskie, długie, wysokie, z kołnierzem stożkowym czy samozabezpieczające. Wyróżniamy również nakrętki czworokątne, okrągłe, skrzydełkowe, radełkowe, ślepe, wieńcowe, złączne, kwadratowe, z uchem czy z wkrętem zabezpieczającym. Obok podstawowych typów nakrętek, istnieją również nakrętki specjalne, np. kołpakowe. Nakrętki kołpakowe są zamknięte z jednej strony i posiadają wypukłą osłonę na śrubę. Ich długość trzeba odpowiednio dopasować do trzonu śruby. Zaślepienie nakrętki kołpakowej pełni między innymi funkcję estetyczną. Nakrętki kołnierzowe posiadają dodatkowo u podstawy kołnierz, który zwiększa docisk nakrętki. Dzięki temu jest ona zabezpieczona przed samoczynnym odkręcaniem się. Wyróżniamy kołnierze gładkie oraz ząbkowane. Nakrętki kształtowe posiadają specyficzne kształty i produkowane są pod konkretne zastosowanie. Wyróżniamy również nakrętki samonitujące.
Zastosowanie określonych typów
Wiemy już, że nakrętki stosuje się w połączeniach śrubowych, celem trwałego zespolenia dwóch elementów. W różnych branżach (a nawet w obrębie różnych dziedzin jednej branży) stosuje się jednak inne typy nakrętek – stąd tak szeroki ich wybór na rynku. Przykładowo, jeżeli zależy nam na jak najbardziej bezpiecznym połączeniu – wybierzemy nakrętkę samozabezpieczającą. Zazwyczaj posiada ona wbudowaną wkładkę poliamidową, uniemożliwiającą samoczynne odkręcenie się nakrętki. Nakrętki z kołnierzem zastosujemy dla dużych powierzchni. Jeżeli ważne są walory estetyczne, stosujemy nakrętki kołpakowe – w branży motoryzacyjnej np. do kół i łożysk. Z kolei, jeśli zależy nam na łatwym montażu, najlepsze okażą się nakrętki skrzydełkowe. Ciekawe zastosowanie mają nakrętki zrywalne, bowiem stanowią zabezpieczenie przed kradzieżą – podczas ich odkręcania zostaje urwany łeb nakrętki, co całkowicie uniemożliwia jej dalsze odkręcanie. Nakrętki koronowe stosuje się w przemyśle technicznym, do budowy skomplikowanych maszyn i konstrukcji, głównie na wałkach i osiach. Nakrętki motylkowe stosuje się do skręcania ręcznego, ponieważ nie wymagają użycia dodatkowych kluczy i narzędzi. Nakrętki wieńcowe są szeroko wykorzystywane w meblarstwie. Nakrętki z uchem stosuje się głównie w branży transportowej, do mocowania metalu oraz montażu lawet, naczep i kontenerów przemysłowych. Wykorzystywane są też w przemyśle maszynowym, przy elementach chwytających i do podnoszenia.
