Śruba i wkręt – łączniki wykorzystywane w budownictwie, mechanice czy nawet w naszych mieszkaniach. Przydają się do łączenia różnych materiałów takich jak drewno czy metal. Okazuje się jednak, że choć można je niekiedy stosować zamiennie, to wybór odpowiedniego elementu nie jest tak oczywisty, ponieważ istnieje pomiędzy nimi kilka istotnych różnic.
Różnorodność łbów
Kształt łbów jest jedną z podstawowych różnic pomiędzy śrubą a wkrętem. Najważniejszą rzeczą, którą należy zapamiętać, to fakt, że śruby posiadają sześciokątny łeb lub gniazdo. Niestety nie jest to jedyna różnica, jeśli chodzi o kształt, bo śruby mogą też być z łbem grzybkowym, kulistym czy śruby oczkowe. Łeb jest osobną bryłą i nie jest wpuszczany w konstrukcję. W przypadku gwintów sytuacja jest dokładnie odwrotna — to łby są częścią konstrukcji.
Wkręt możemy poznać po łbie z nacięciem. Na rynku są dostępne różne łby i nacięcia — podobnie jak w przypadku śrub. Jednym z najpopularniejszych rodzajów łbów są stożkowe, walcowe lub talerzykowe. Najczęściej spotykanymi nacięciami są nacięcia czterokątne.
Materiał odgrywa dużą rolę
Wkręty i śruby są przeznaczone do łączenia innych materiałów. Śrubami połączymy metal. Są one wkręcane w otwory gwintowe, stąd nazwa łączników gwintowych. Wkręty również podzielimy ze względu na zastosowanie materiału. Za ich pomocą połączymy drewno, metal czy zróżnicowane materiały takie jak płyty kartonowo-gipsowe do profili metalowych. Jest to jednak podział dość umowny i przy wyborze odpowiedniego łącznika warto zwrócić uwagę także na sposób ich wkręcania. Wkręty mają odpowiednie rowki pod śrubokręt lub gniazdo pod konkretny wkrętak. Te elementy, które rowków nie mają, nazywamy najczęściej śrubami, choć i to nie jest tak oczywistym podziałem.
Co wybrać?
Aby mieć pewność, że używamy odpowiedniego łącznika, warto skorzystać z podanej klasyfikacji, a jeśli nadal mamy wątpliwości, należy skonsultować swój wybór z fachowcem w specjalistycznym sklepie.
Najistotniejsze różnice między śrubą a wkrętem
Ważnym aspektem, który odróżnia śrubę od wkręta, jest sposób ich montażu. Śruby zazwyczaj wymagają użycia nakrętki, która zapewnia stabilne połączenie dwóch elementów. Nakrętka działa jako przeciwny element, który zapobiega poluzowaniu się śruby. Wkręty natomiast są zaprojektowane do samodzielnego wkręcania się w materiał, co eliminuje potrzebę stosowania nakrętki. Dzięki temu montaż wkrętów jest często szybszy i prostszy, zwłaszcza w miejscach trudno dostępnych.
Kolejną różnicą jest rodzaj gwintu. Śruby mają gwint o stałej średnicy na całej długości, co pozwala na równomierne rozłożenie siły i zapewnia mocne połączenie. Wkręty natomiast często mają gwint stożkowy, który ułatwia ich wkręcanie w materiał. Gwint wkrętów może być również bardziej agresywny, co zwiększa ich zdolność do trzymania w miękkich materiałach, takich jak drewno czy płyty kartonowo-gipsowe.
Istotnym elementem różnicującym śruby i wkręty jest także ich długość i średnica. Śruby zazwyczaj mają większe średnice i są dłuższe, co sprawia, że są bardziej wytrzymałe i mogą przenosić większe obciążenia. Wkręty są zazwyczaj mniejsze i cieńsze, co czyni je idealnymi do lżejszych konstrukcji i mniejszych projektów. Wybór odpowiedniej długości i średnicy łącznika jest kluczowy dla zapewnienia stabilności konstrukcji.
Różnice dotyczą również sposobu zabezpieczenia przed korozją. Śruby często są wykonane ze stali nierdzewnej lub są pokrywane specjalnymi powłokami antykorozyjnymi, co sprawia, że są bardziej odporne na działanie czynników atmosferycznych. Wkręty, zwłaszcza te przeznaczone do drewna, mogą być mniej odporne na korozję, dlatego ważne jest, aby dobrać odpowiedni rodzaj wkręta do warunków, w jakich będzie używany.
Ostatnią, ale nie mniej ważną różnicą jest precyzja wykonania. Śruby zazwyczaj są produkowane z większą precyzją, co jest konieczne ze względu na ich zastosowanie w bardziej wymagających konstrukcjach. Wkręty mogą mieć większe tolerancje wymiarowe, co jednak nie wpływa negatywnie na ich funkcjonalność w mniej wymagających zastosowaniach. Precyzja wykonania śrub sprawia, że są one bardziej niezawodne w krytycznych połączeniach.
